Het ontstaan van het gouden water

Voorgaande blogposts gingen over het ontstaan van de Amsterdam box en vervolgens over een aantal bijzondere biertjes die je hierin terug kunt vinden. Om het dynamisch te houden ga ik vanaf nu ook over andere onderwerpen schrijven. In deze blogpost wil ik jullie graag meenemen naar het ontstaan van bier en de reis die het sinds toen heeft gemaakt.

Het eerste bier verscheen rond 4.000 voor Christus. Dit bier leek overigens nog totaal niet op het bier dat wij nu kennen. Het bevatte namelijk maar erg weinig alcohol en smaakte vrij zuur.
Sumerische nomaden waren waarschijnlijk de eerste die bier produceerden. Zij deden deze ontdekking in Mesopotamië, een streek die tegenwoordig bekend staat als Irak. In hun spijkerschrift zijn zelfs symbolen voor bier gevonden. Zij beeldden die uit in de vorm van een kruik met een puntige bodem.

Deze nomaden bakten eerst een soort van broden, die ze vervolgens in water verkruimelden. Deze pap lieten ze vervolgens gisten en eventueel brachten ze het bier op smaak met kruiden, honing of dadels. Doordat in dit brouwsel nog allerlei broodkorsten ronddreven, dronken de nomaden hun bier met een rietje. Dit is nog wel een stukje anders dan wij tegenwoordig gewend zijn.

In de tijd van de Egyptenaren werd ook een aanzienlijke hoeveelheid bier geconsumeerd. Bier is hier voor alle rangen en standen een essentieel deel van de dagelijkse maaltijd. Daarnaast werd het gebruikt als offergift aan de goden en werden er zelfs in graven miniatuurbrouwerijen meegegeven. Op deze manier kreeg je immers geen dorst na de dood.
In het zuiden van Europa was bier bij Romeinen een beetje uit de gratie gevallen, terwijl het bij de Vikingen in het noorden enorm veel gedronken werd.

Tijdens de middeleeuwen maakte bier een comeback. Het bier brouwen was onderdeel van het dagelijks huishouden en voorbestemd voor vrouwen. Naast het huishoudelijk bier begonnen monniken en nonnen ook verschillende soorten bier te brouwen in hun kloosters. Rond deze tijd begon ook voorzichtig het commerciële bierbrouwen.

Ook een leuk feitje over het bier in de middeleeuwen is dat het door het hele gezin gedronken werd, dus ook kinderen! In die periode werd je namelijk ziek van water uit sloten en grachten drinken. Het schijnt zelfs zo te zijn dat iedere man, vrouw of kind met gemak zo’n 300 liter bier per jaar wegdronk. Dat zijn 1.200 vaasjes per jaar oftewel 3,3 vaasjes per dag. Zoals ik echter al eerder aan heb gegeven, bevat dit bier dus maar heel weinig alcohol. Dit plaatst het dan weer een beetje in perspectief.

Na 1800 raakt de ontwikkeling van bier in een snelvaart. Dit komt voornamelijk door de ontwikkelingen in scheikunde en biologie. De werking van gist wordt ontdekt, door een Fransman, maar ook pils wordt in deze tijd uitgevonden. Vanaf dit moment gaat het steeds harder en tegen de jaren 70 van de vorige eeuw zijn bier en pils synoniemen geworden.
Eind jaren 80 begint een tegenbeweging. Speciaalbieren uit België worden populairder in ons land en het duurt dan ook niet lang voordat brouwerijen dit bier ook beginnen te brouwen, zowel bestaand als nieuw. In de vorige blog over Brouwerij T’ IJ hebben we ontdekt dat de brouwerij al vanaf 1985 bestaat en speciaalbieren brouwt. Zoals ik toen ook al voorzichtig stelde, zijn zij dus de grondlegger zijn van speciaalbier in Nederland!

Tegenwoordig kunnen we het onszelf bijna niet meer voorstellen dat er geen speciaalbier bestaat, aangezien de keuze enorm is en er alleen maar meer brouwerijen worden opgericht die weer een nieuw scala aan speciaalbieren introduceren aan de bierliefhebbers.
Na het lezen van deze blog weet je het een en ander over het ontstaan van bier en kun je misschien zelfs pronken met een aantal weetjes in de kroeg!